Menig Nederlander krabt zich waarschijnlijk achter de oren als ze dit horen. Toch is dit een volledig alledaags gesprek tussen Limburgers. Als ze het woordje ‘enne’ gebruiken, snapt iedereen meteen hoe iemand zich voelt en wat er wordt bedoeld. Maar waar komt dit woordje nu precies vandaan en hoe is het ontstaan?
Limburg grenst aan Frankrijk, België en Duitsland. Over en weer hebben ze heel veel vrome culturele gewoonten overgenomen. Ook zijn woorden van deze buurlanden inmiddels zo in de Limburgse taal ingeburgerd, dat ze een vast onderdeel zijn geworden in het alledaags leven en een extra betekenis geven. Zo gebruiken Limburgers het woordje ‘obs’ voor fruit, wat in het Duits ‘Obst’ is. Een ander voorbeeld is dat Limburgers het woordje ‘boechsjtaab’ voor letter gebruiken, een verbastering van ‘spellen’ wat in het Duits ‘buchstabieren’ betekent. Voor iemand uit Amsterdam of Groningen klinkt dit misschien ietwat verrassend en niet helemaal passend, maar zodra Limburgers een woordje als ‘enne’ horen, is dit voor hen een ultiem geluksmomentje, omdat dit vertrouwd klinkt. Het is als thuiskomen: ze herkennen zich in de ander en voelen zich zo meer verbonden met elkaar.
Taal doet veel met een mens, of het nu gesproken, geschreven of gezongen is.
Dit kleine maar fijne woordje vol betekenis brengt mensen bij elkaar. Bijzonder, niet?
Maar hoe gaan vertalers hier nu mee om?
Als je vertaalt of tolkt krijg je met veel verschillende onderwerpen te maken: je bent eigenlijk een verbloemde generalist. Natuurlijk lezen wij er van tevoren over, maar om toch tot die ene juiste betekenis te komen, kijken wij wat een woord betekent vanuit verschillende perspectieven, we letten op de toonhoogte van het woord en kijken vanuit welke invalshoek de brontekst is geschreven. Op deze manier kunnen wij er in de doeltekst een zo goed als mogelijke vertaling fabriceren.
Of cultuurgebonden woorden nou typisch Nederlands, Duits, Frans of Spaans zijn, ze hebben allemaal zo hun eigen charme en wij als vertalers hebben de meesterlijke taak om het woord tot zijn recht te laten komen in de vertaling. Een vertaler is immers iemand die uit vijf equivalenten de zesde kiest.
- Rosa
Comments